GIDAVİTRİNİ - Türkiye 6 milyon 500 bin arı kolonisi ve 94 bin ton bal üretimiyle dünyada ikinci sırada. Ülkemizde son yıllarda artan arı kolonileri ve bal üretimiyle hızlı gelişme gösterse de gelirlerde istenilen büyüme elde edilemiyor. 

Türkiye bal üretiminde her geçen gün büyümesini sürdürerek dünyada en çok üretim yapan ülkeler arasında ikinci sırada yer alıyor. Her yıl artan arı kolonileri sayısı ve  bal üretimiyle diğer ülkelerden önde olmasına rağmen katma değerli ürünler üretilemediğinden istenilen gelir elde edilemiyor. Türkiye bal üretimi açısından dünyada önemli bir yere sahip olmakla birlikte kovan başı 17 kilo üretim ile düşük verimliliğe sahip. Ülkemizde 60 bin civarı arıcı bulunmakta ve gezici arıcılık yapılmakta. Son yıllarda ülkemizde artış gösteren arıcılık devlet teşvikleriyle desteklenmeyi bekliyor. Özellikle katma değerli ürünlerin üretilmesine verilecek teşvikler arıcının gelirini artırırken bal ihracatına da olumlu katkı sağlıyor. 

Üretimde dünya ikincisiyiz

Türkiye’nin bal üretimindeki yerini ve arıcılığın gelişimini Anavarza Bal Müdürü Can Sezen şu şekilde değerlendiriyor:
“Türkiye arı kolonileri ve bal üretimi açısından dünyada ikinci sırada. Bal üretimimiz çok olmasına rağmen diğer ülkelerle kıyasladığımızda kovan başı verimliliğimiz yüksek değil. Ayrıca kovanda bal üretimi dışında mucizevi ürünler bulunmaktadır. Arı sütü, polen, propolis ve arı zehiri gibi bu ürünleri de ne yazık ki arıcılarımız üretemiyor. Dolayısıyla bu katma değerli ürünlerin üretimi anlamında ülkemiz geridedir. Bunların üretilememiş olması arıcımızın kovandan almış olduğu geliri de düşürüyor. Bu da Türk balının dünyanın en pahalı balı olmasına rağmen arıcımızın gelirinin düşük olmasına sebep oluyor. Katma değerli ürünleri arıcılarımızın alması arıcımızın geliri bakımından ve balın dünya fiyatları ile yarışması açısından önemli olmakla birlikte ülkemizin bal ihracatını artıracak unsurların başında yer alıyor. Ülkemizde birkaç yıldır arıcılık bal üretimi ve arı kolonileri sayısı bakımından gelişme gösteriyor. Devlet şu an bal üretimine kovan başına 10 TL teşvik vermektedir. Son birkaç yıldır Orman ve Su İşleri Bakanlığı marifetiyle Bal ormanları kurulmakta. Bal ormanları dünyada olduğu gibi ülkemizde de geliştirilse arıcılarımız gezici arıcılık yerine kendi yerlerinde kendilerine yakın kurulan bal ormanlarından verimli bal hasadı gerçekleştirebilir ve arıcılığın gelişimine katkı sağlar.” dedi.

TÜİK verilerine göre her yıl koloni sayısı artıyor. Fakat dünyada olduğu gibi ülkemizde de zirai ilaçlama gibi nedenlerle arı ölümleri görülüyor. Konuyla ilişkili olarak Can Sezen şu ifadeleri kullanıyor:
"Ülkemizde 6 milyon 500 bin arı kolonisi bulunuyor ve koloni sayımızda artış yaşanıyor. Yaşanan artışın yanında bilinçsiz yapılan ilaçlamalar arı ölümlerini artırıyor. Şu an için arıcılığın karşısında duran en önemli tehdit arıcılığın yapıldığı yerlerdeki (tarla, bağ, bahçe, yayla) çiftçimizin zirai ilaçlamasıdır. Bu arı ölümlerinin en önemli sebebidir. Arının ekosistemdeki yeri sadece bal üretimi değildir. En önemli yeri ekosistemde bitkiler üzerindeki polinasyonu sağlamasıdır. Dolayısıyla arının korunması doğanın korunmasıdır. O yüzden çiftçilerimizin özellikle zirai ilaç kullanımına bu açıdan da dikkat etmeleri önemlidir."