Geçmişte sütten tereyağı ve ayran elde etmek için sıkça kullanılan, tahtaların sızdırmayacak şekilde belli bir açıyla bir araya getirilmesiyle yapılan yayıklar, elektrikli yayıkların yangınlaşmasıyla adeta teknolojiye yenik düşerken, bir zanaat da yok olma noktasına geldi. Gümüşhane'nin Kürtün ilçesine bağlı Kırgeriş köyünde babadan kalma zanaati sürdüren Ali Köse (56), AA muhabirine yaptığı açıklamada, yayık yapımını 16 yaşında babasından öğrendiğini, bu yaştan itibaren söz konusu zanaati sürdürdüğünü belirtti.
Geçmişte ağaç yayıklar yaygın kullanıldığı için bu zanaatle çok sayıda kişinin uğraştığını anlatan Köse, hayvancılığın gerilemesi ve ağaç yayıklara ilginin azalmasıyla çırak bulamadıklarını, mesleğin de yok olma noktasına geldiğini söyledi.
Köse, ''Geçmişte yöremizde çok sayıda ağaç yayık imalatçısı vardı, yayığa talep olunca mesleği yapmaya da talipli çoktu. Elektriğin yaylalara kadar ulaştırılması, elektrikli yayıkların yaygınlaşmasıyla ağaç yayıklara talep azaldı, hatta yok olma noktasına geldi. Mesleği öğreteceğimiz çırak bulamıyoruz.
Ben ve bölgedeki birkaç usta mesleğin son temsilcileriyiz. Evlerdeki ağaç yayıklar da son yayıklar. Bizler aradan çıkınca, eldeki yayıklar da eskiyince maalesef zanaat ve ürünümüz unutulacak'' diye konuştu.
Kendisinin de yayıktan ziyade yağ ve yoğurt konulan ve halk arasında ''külek'' olarak adlandırılan ağaç kapları yapmaya ağırlık verdiğini ifade eden Köse, şöyle devam etti:
''Ağaç yayığa ilgi olmadığı için biz de külek imal ediyoruz. Külek yapımında Orman İşletme Müdürlüğü ya da atölyelerden temin ettiğimiz köknar ağaçlarını kullanıyoruz.
Öncelikle ağacını çok iyi seçeceksin. Bu ağaçtan elde edeceğiniz tahtaları yayıkta olduğu gibi sıvı konulduğunda sızdırmayacak şekilde büyük bir itinayla bir araya getirip ağaç kemerlerle sıkıştırıyoruz.
Külek yapımında özel aletler kullanıyoruz. Bıçağı, oyma aleti, rendesi değişik bir yapıdadır. Külekler sağlıklı oluyor ve tercih ediliyor. Zaman zaman marketler talep ediyor, zaman zaman da toptan siparişler alıyoruz. Yaptığımız küleklerin tanesini perakende 10, toptansa 7 liradan satıyoruz. Günde 6-7 tane ağaç külek yapabiliyorum.''
Zaman zaman minyatür yayık talebi de aldığını belirten Ali Köse, ''Bazı aileler minyatür yayıkları evlerinde süs eşyası olarak bulunduruyorlar. Sipariş almamız halinde bu yayıkların tanesini de 50 liraya yapıyoruz'' dedi.

Anahtar Kelimeler: Gıda Vitrini, Gıda, Vitrin, Tarım, GDO, Gıda Güvenliği, Alo 174, Sağlıklı Gıda, Beslenme, Yemek, Baklava, Restoran, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Mehmet Mehdi Eker