TÜSİAD 'yeni teşvik'i olumlu buldu
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), yeni teşvik sistemine ilişkin ''Çok olumlu bir adımdır'' değerlendirmesi yaptı.
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), yeni teşvik sistemine ilişkin, ''Küçükten ortaya ve ortadan büyük ölçeğe geçiş başta olmak üzere ölçek ekonomisi ve kümelenmeyi teşvik etmesi açısından Yeni Teşvik Sistemi çok olumlu bir adımdır'' değerlendirmesi yaptı.
Konuyla ilgili yapılan açıklamada, Yeni Teşvik Sisteminin, ülke ekonomisinin sürdürülebilir büyüme patikasına girmesinin önündeki yapısal sorunları gidermeye yönelik stratejik bir yaklaşım getirdiği belirtildi.
Türkiye ekonomisinin eriştiği makro istikrar ortamının, Türk ekonomisinin yapısal sorunlarının daha belirgin görülebilmesine olanak sağladığı kaydedilerek, şu görüşlere yer verildi:
''Bu aşamada, Türkiye ekonomisinin, uzun ve başarılı bir büyüme evresine girmesini sağlayan makro reform sürecinin, mikro reformlarla desteklenmesi ihtiyacı daha da öne çıkmıştır. Başta altyapı sektörleri olmak üzere, tüm sektörlerde üretkenliğin arttırılmasını, girişimciliği, ölçek ekonomilerini, Ar-Ge ve yenilikçiliği ve bölgesel kalkınmayı içeren yeni teşvik sisteminin bu ihtiyacı büyük ölçüde karşılayacak bir yapı arz ettiğine inanıyoruz.''
Açıklamada ''Sürdürülebilir büyüme patikasına ulaşılmasının önündeki yapısal sorunları bertaraf etmeye katkı sağlayacağına inandığımız yeni teşvik sistemini, özellikle dört açıdan olumlu buluyoruz'' ifadeleri kullanılırken, bu maddeler ''Küçükten ortaya ve ortadan büyük ölçeğe geçiş başta olmak üzere ölçek ekonomisi ve kümelenmeyi teşvik etmesi'', ''Bölgesel kalkınma ve gelişme açısından daha ayrımlı ve esnek bir yapıya dayalı olması'', ''Bölge ve il sınıflamasının dinamik ve objektif değerlendirmelere daha yatkın bir sistem üzerine inşa edilmiş olması'' ve ''Ar-Ge, yenilikçilik ve teknolojik gelişimi ve dönüşümü teşvik etmesi'' olarak sıralandı.
Tuskon önemli bir adım olacağını düşünüyor
Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, yeni teşvik sisteminde, teşvikleri belirlemede illerin gelir düzeyinin yanı sıra sosyal gelişmişlik düzeyinin ve unsurlarının da değerlendirmeye alınmasının, bölgeler arasındaki gelişmişlik sorununun çözümüne katkı sağlayacak önemli bir adım olacağını belirtti.
Meral, yazılı açıklamasında, dördüncü teşvik paketini olumlu bulduklarını ifade ederek, özellikle 6. bölgede yapılacak olan yatırımlara 7 yıl SGK prim desteği, gelir vergisi stopajı, faiz desteği, stratejik yatırımlara enerji desteğinin verilmesi gibi konuların, yeni yatırımları teşvik edecek nitelik taşıdığını kaydetti.
Özellikle hizmet sektörünün teşvik edilmesinin, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri için oldukça önemli bir gelişme olduğunun altını çizen Meral, ''Teşvikleri belirlemede illerin gelir düzeyinin yanı sıra sosyal gelişmişlik düzeyinin ve unsurlarının da değerlendirmeye alınması, bölgeler arasındaki gelişmişlik sorununun çözümüne katkı sağlayacak önemli bir adım olacaktır'' dedi.
Müsiad ‘reel sektöre güven ve hız getirecek’ diyor
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, sanayinin desteklenmesine yönelik teşviklerin, reel sektöre bir güven ve hız getireceğini belirterek, ''Özellikle stratejik sektörlerin üretimine yönelik desteklerle beraber, yatırım-üretim-istihdam-ihracat hedeflerini kapsayan teşvik mantığı reel ekonomi ile kurumsal bir eşgüdüm sağlayacaktır'' dedi.
Vardan, yeni teşvik sistemine ilişkin yazılı açıklamasında, özellikle AB ülkeleri ve ABD, küresel krizin etkilerinden kurtulamamışken, Türkiye adına önemli bir atak ve yeni bir ivme olacağını düşündükleri bu desteklerin zamanlamasını yerinde bulduğunu ifade etti.
Öncelikle, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin Türkiye'de yatırım ve üretiminin artırılmasını hedefleyen yeni teşvik sisteminin oldukça kapsamlı olması ve yerli üretime büyük destek vermesini olumlu bulan Vardan, yeni teşvik sisteminin bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak amacının yanı sıra işbirliği, kümelenme ve ortaklık kültürünü desteklemesinin son derece yerinde olduğunu belirtti.
Vardan, şu görüşlere yer verdi:
''Bölgesel esneklik, il bazında mümkün olan değişkenlik, stratejik sektörlerin belirlenmesi, 2023 hedeflerine taşıyacak temel yatırım alanlarının desteklenmesi son derece anlamlıdır.
Ancak, unutmamak gerekir ki teşvikler hiçbir zaman amaç değil, birer araçtır. Ayrıca, bu teşviklerin uygulanma süreci de en az teşvik modelinin ortaya konması kadar önemlidir.
Sanayinin desteklenmesine yönelik bu teşvikler, reel sektöre bir güven ve hız getirecektir. Bunun yanı sıra özellikle stratejik sektörlerin üretimine yönelik desteklerle beraber, yatırım-üretim-istihdam-ihracat hedeflerini kapsayan teşvik mantığı reel ekonomi ile kurumsal bir eşgüdüm sağlayacaktır. Özellikle stratejik yatırımların ciddi anlamda desteklenecek olması, ülkemizin ihtiyaç duyduğu alanların tamamlanması anlamında oldukça önemlidir.''
Vardan, getirilen teşvikler ve kapsamına bakıldığında Türkiye olarak 2023 vizyonuna ulaşmak adına bir seferberlik başlatıldığını belirtti.
Yatırımcıyı 'mıknatıs' gibi çekecek
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, yeni teşvik sisteminin, yabancı yatırımların Türkiye'ye çekilmesinde ''mıknatıs'' etkisi göstereceğine inandıklarını belirterek, ''Yeni teşvik sistemi ülkemize yeni yabancı yatırımları çekerken, cari açığı itecektir. Yüksek istihdam, düşük cari açık ve ılımlı yatırım ortamı ile Türkiye rekabet gücünü artıracaktır'' dedi.
Büyükekşi, yazılı açıklamasında, olumlu buldukları yeni teşvik sisteminin, Türkiye sanayisinin ihtiyaç duyduğu teknolojik dönüşüm süreci için ateşleyici bir etki yapacağına, uygulamaya konulan il bazlı bölgesel sistemin, Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu sosyal barış ortamına da büyük katkı sağlayacağına, bölgeler arasındaki gelişmişlik farklarını hızlı bir şekilde azaltacağına inandıklarını ifade etti.
Yeni sistemin belli bölgelere değil tüm Türkiye'ye hitap edecek biçimde konumlandırıldığını ve yeni şartlara, yeni gelişmelere Türkiye'yi çok daha hızlı şekilde entegre edeceğini vurgulayan Büyükekşi, yeni sistem sayesinde, Türkiye ekonomisinin, ''daha güçlü, daha dinamik daha sağlam'' temele kavuşacağını kaydetti.
Büyükekşi, ''Yeni teşvik sisteminde uygulanmaya başlayan en önemli yenilik yeni bölgesel haritanın çıkarılması ile birlikte il bazlı bölgesel teşvik sistemi ne geçilmesi oldu. İllerimizin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine göre 6 bölgeye ayrılarak il bazlı bölgesel teşvik sistemine geçilmesini oldukça olumlu buluyoruz.
Bu yeni sistem sayesinde bölgesel gelişmişlik farkının azaltılmasının, kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesinin, orta ve yüksek teknolojik yatırımlara öncelik verilmesinin yolu açılacak'' dedi.
Yeni sistemde cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin, en az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılmasının, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının giderilmesinin, kümelenme faaliyetlerinin ve teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesinin hedeflendiğine değinen Büyükekşi, şu görüşlere yer verdi:
''Türkiye'nin uzun vadeli ve sürdürülebilir bir büyüme ortaya koyması, cari açık sıkıntısını bertaraf edebilmesi, 2023 Sektörel İhracat Hedeflerine ulaşabilmesi için yeni teşvik paketi son derece önemlidir.
İthalatın yüzde 70′inin gerçekleştirildiği demir çelik, otomotiv, makine, tekstil, kimya, tarım ve gıda sektörlerinde uygulanacak olan stratejik teşvikler, 2023 İhracat Stratejimizle omuz omuza gidecektir. Stratejik teşviklerin büyük ölçekli yatırımları özendirmede büyük etken olacağını görüyoruz.
TİM olarak 2023 Stratejimizde Türkiye'nin ihracat vizyonunu 'Atılım-Yatırım-Liderlik' şeklinde dönemselleştirdik. Bu dönemselleştirme yeni teşvik paketi ile de uyumludur. TİM olarak, yeni teşvik sisteminin yabancı yatırımları ülkemize çekilmesinde 'mıknatıs' etkisi göstereceğine inanıyoruz. Yeni teşvik sistemi ülkemize yeni yabancı yatırımları çekerken, cari açığı itecektir.
Yüksek istihdam, düşük cari açık ve ılımlı yatırım ortamı ile Türkiye rekabet gücünü artıracaktır. Türkiye'ye hakim olan güven ve istikrarın yeni teşvik sistemiyle artacağını düşünüyoruz.
Türkiye yeni teşvik sistemi ile artık cari açığı giderek azaltacak,ithalatın yüzde 70'inin gerçekleştirildiği sektörler teşvik sayesinde ülkemizde üretilen ürünleri girdi olarak kullanacak. Ekonomimiz kaynaklarını rekabetçi olduğu alanlara yönlendirecek, sağlıklı bir büyüme gerçekleşecek.
Türkiye, 74 milyonluk dinamik nüfusundan ve 50 bini aşkın ihracatçısından aldığı güce bugün yeni teşvik sisteminden alacağı gücü katarak 2023 hedeflerine bir adım daha yakın olacak.''
TESK esnaf için de teşvik istedi
TESK Başkanı Bendevi Palandöken ise büyüyen Türkiye ekonomisinin önündeki en büyük sorunun cari açık olduğunu belirterek, hükümetin cari açığın azaltılması için attığı kararlı adımları olumlu bulduklarını söyledi.
Yeni teşvik paketinin cari açığın azaltılmasında önemli bir kilometre taşı olacağına inandığını ifade eden Palandöken, ''Yeni olduğu için detaylarını tam olarak bilmemekle birlikte genel olarak olumlu bir içeriğe sahip. Sanayicimiz bu teşvikle biraz rahatlayacak. Darısı esnafımızın başına. Bizim isteğimiz sanayicimize sağlanan bu teşvikin ekonominin temel taşı esnafımıza da sağlanması'' dedi.
İTO önemli değişikliklere dikkat çekiyor
İTO Başkanı Murat Yalçıntaş Yeni Teşvik Sisteminin önemli değişikler getirdiğine işaret ederek ''Daha önceki teşvik paketlerinin mantığı korunmuş, bununla beraber çok önemli olumlu değişiklikler yapılmış, yerli ve yabancı yatırımcıyı özendiren bir paket'' dedi.
AA muhabirine yeni teşvik sistemiyle ilgili açıklama yapan Yalçıntaş, pakette 4 önemli nokta gördüğünü ve bunlara önem verdiğini söyledi.
İlk olarak Türkiye'nin 4 yerine 6 bölgeye ayrılmasının olumlu olduğunu belirten Yalçıntaş, böylece yatırımların az gelişmiş bölgelere gitmesinin teşvik edildiğini bildirdi.
Yalçıntaş, organize sanayi bölgelerine yapılacak yatırımlarda aynı sektörde faaliyet gösteren en az 5 yatırımcının bir araya gelerek bir yatırım yapması halinde onlara teşvik geldiğini, bu durumun yeni bir önlem olduğunu işaret ederek, bunun daha büyük işletmeyi ve ortaklığı teşvik ettiğini dile getirdi.
Üçüncü olarak il bazlı bölgesel sisteme geçildiğini dile getiren Yalçıntaş şöyle devam etti:
''Bu, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından gerçekleştirilen ve sürekli güncellenen bir çalışma. Sistemde bu çalışma baz alınmış. Bu çalışmada iller sosyoekonomik kalkınmışlık düzeyine göre sıralanıyor ve çalışma devamlı güncelleniyor.
Bu şu demektir; yeni teşvik sistemi dinamik bir yapıya kavuşacak. Bu çalışma TÜİK tarafından her güncellendiğinde teşvik sistemi de güncellenecek. Bunu çok akılcı bir yaklaşım olarak görüyorum.
Dördüncü söylemek istediğim nokta da bu sistemle beraber 'stratejik yatırımlar' diye bir konsept geldi ve bu çerçevede stratejik yatırımlara teşvik sağlanacak. Bunu hem ülkenin cari açığını azaltmada hem de yüksek katma değerli, yüksek teknolojik ürün üretmede çok etkileyici bir yaklaşım olarak görüyorum.
Daha önceki teşvik paketlerinin mantığı korunmuş, bununla beraber çok önemli olumlu değişiklikler yapılmış, yerli ve yabancı yatırımcıyı özendiren bir paket. Eğer özet olarak söylemek gerekirse, hem sanayi yapısındaki değişimi sağlayacak hem de ithal ettiğimiz ara malların ülkede üretimini sağlama ve de ileri teknolojik ürünlerin üretimine geçişi sağlayacak önemli bir adım. Cari açığı azaltacak ve istihdam yaratacak önlemler var. Uygulamalara geçtikten sonra daha iyi belli olacak.
Yatırımcıyı çekmek açısından büyük fırsatlar sunmasının yanı sıra çok iyi düşünülmüş ve içine stratejik elemanlar konulmuş bir paket.''
İSO stratejik yatırım kavramlarını önemsiyor
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, Yeni Teşvik Paketine ilişkin, ''İl bazlı bölgesel teşvik sistemine geçiş ve stratejik yatırım kavramları önemli yenilikler olarak göze çarpıyor'' dedi.
Yeni teşvik paketine ilişkin yazılı açıklama yapan Küçük, paketin henüz ayrıntılarına hakim olmamakla birlikte, cari açığın makul seviyelere çekilmesi, bölgesel farklılıkların giderilmesi, teknolojik dönüşümün gerçekleştirilmesi gibi ekonomideki temel yapısal meselelere çözüm üretmeyi hedefleyen bir paket olarak göründüğünü bildirdi.
Tanıl Küçük açıklamasına şöyle devam etti:
''İl bazlı bölgesel teşvik sistemine geçiş ve stratejik yatırım kavramları önemli yenilikler olarak göze çarpıyor. Sigorta primi işveren payına uzun vadeli indirimler getirilmesi, vergi indiriminin yatırımcının tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara uygulanması dikkati çekici. Organize sanayi bölgelerine yapılacak yatırımların daha fazla desteklenmesini de önemli bulmaktayız.''
AKİB ihracatçıya nefes aldıracağı inancında
Akdeniz İhracatçı Birlikleri (AKİB) Başkanı Bülent Aymen, yeni teşvik sisteminde uygulanacak SSK, vergi istisnaları, faiz destekleri ve stratejik yatırımlarda yer tahsisi gibi unsurların, ihracatçıların uzun süredir olmasını istediğimiz teşvik araçları olduğunu kaydetti.
Yazılı açıklamasında, yeni teşvik sisteminin, bugüne kadar açıklanan sistemlerden daha kapsamlı ve hedefe ulaşmada daha başarılı olabilecek bir sistem olarak göründüğünü ifade eden Aymen, cari açık problemi ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının oradan kaldırılması yönünde uygulanacak SSK, vergi istisnaları, faiz destekleri ve stratejik yatırımlarda yer tahsisi gibi unsurların, ihracatçıların uzun süredir olmasını istediği teşvik araçları olduğunu vurguladı.
Aymen, ''Özellikle bölgesel teşviklerde, illerin gelişmişlik düzeyleri ile ilgili bölgesel geçişlerinin her an sağlanabilmesi, ekonomik anlamda gelişmiş ve gelişmekte olan sektörlere öncelikli olarak teşviklerin verilmesi, ithalata bağımlı stratejik sektörlere verilecek teşviklerle ülke ekonomimizin yukarı doğru ivmesi önemli ölçüde artacaktır'' dedi.
Anahtar Kelimeler: Gıda Vitrini, Gıda, Vitrin, Tarım, GDO, Gıda Güvenliği, Alo 174, Sağlıklı Gıda, Beslenme, Yemek, Baklava, Restoran, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Mehmet Mehdi Eker
