Perakende sektörüne yasal düzenleme geliyor. Buna göre AVM'lerde her 100 dükkandan 5'i bakkal ve berber gibi esnaf ve sanatkara, 1'i ise kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri yapanlara ayrılacak. Geleneksel meslekleri yapanlar kiranın dörtte birini verecek.

Perakende sektörünün uzun bir süredir tartışılan Perakende Yasası Taslağı, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı tarafından ilgili kurum ve kuruluşlar ile sektörün görüşüne açıldı. Tasarıda en dikkat çekici düzenleme AVM'lere esnaf ve sanatkar kotası getirilmesi oldu. Tasarıya göre AVM'ler bakkal, terzi ve berber gibi esnaf-sanatkara toplam kiralanabilir alanın yüzde 5'i kadar yer ayıracak. Örneğin bir AVM'de 100 tane iş yeri varsa 5 tanesine esnaf ve sanatkar yerleşecek. Ancak AVM'leri de sıkıntıya sokmamak için kiralama rayiç bedel üzerinden yapılacak. Metrekaresi 100 dolar ise ve bir terzi burada yer almak istiyorsa rayiç bedeli ödemek zorunda kalacak. AVM'lerde yüzde 5'lik esnaf ve sanatkar kotası dolmazsa dükkanlar diğer işletmelere tahsis edilecek.

"İLKE VE KURALLARI BELİRLEDİK"
Bakan Yazıcı, 2000'li yılların başından itibaren hızlı bir gelişim seyri izleyen perakende sektöründe alışveriş merkezi, büyük mağaza ve zincir mağaza sayılarındaki artışın bir yanda ülke ekonomisine ciddi katkı sağlarken, bir yandan da bazı ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlar oluşturduğuna dikkat çekti.

İşletmelerin açılışında standardı bulunmayan karmaşık işlemler, ödeme süreleri ve markalaşmada karşılaşılan sıkıntılar ile haksız ticari uygulamaların bu sorunların başında geldiğini belirten Yazıcı, "Yaşanan bu süreç, perakende sektöründeki esnaf ve sanatkâr işletmeleri ile küçük ölçekli ticari işletmeler için pazar kaybı ve piyasada tutunma sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Serbest piyasa ve rekabet ilkelerinden vazgeçmeden ve tüketici tercihleri de gözetilerek, yaşanan bu sorunların giderilmesini ve perakende işletmelerin dengeli bir şekilde büyümesini ve gelişmesini teminen bu Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağını hazırladık" dedi.

Taslağın yeni bir bakış açısıyla hazırlandığını vurgulayan Yazıcı, organize perakendeciler olarak nitelendirilen alışveriş merkezi, büyük mağaza ve zincir mağazaların yanı sıra, geleneksel perakendeciler olarak tabir edilen esnaf ve sanatkâr işletmeleri ile diğer ticari işletmelerin yer aldığı bu sektöre ilişkin temel ilke ve kuralları düzenlediklerini anlattı.

AVM'DE USTAYA DA YER VAR
Geleneksel sanatsal değeri olan meslekler için ise uygulama farklı olacak. AVM'lerde ebru ustası gibi el sanatları için toplam satış alanının yüzde 1'i kadar yer ayrılması zorunlu. Kira bedeli ise rayicin dörtte birinden fazla olamayacak. Örneğin metrekare rayiç bedeli 100 dolar ise talep edilen ücret 25 doları geçemeyecek.

ŞEHİR DIŞINA GİDENE TEŞVİK
Tasarıda bir dönem kamuoyunda tartışılan 'AVM'lerin şehir dışına taşınması' için de farklı bir formül yer aldı. Buna göre iller için 'stratejik ticari plan'lar hazırlanacak. Bu planlarla ticaret bölgeleri belirlenecek. Sokak, cadde, mahalle ve ilçe bazında perakende işletmelerinin sayısı ve ticari faaliyet konusu belirlenecek. Böylelikle 'ücretsiz bir fizibilite imkanı' sunulacak, bu işletmelerin yanlış yer seçimi sebebiyle kapanmalarının önüne geçilmiş olacak.

RAF PARASINA SINIRLAMA
Taslak, üretici ve tedarikçileri koruyacak düzenlemeler de içeriyor. Buna göre marketlerin üreticilerden aldığı raf parası sınırlanacak. Raf parası satılan ürünün cirosunun yüzde 2'sini aşamayacak. İşletmeler, üretici ve tedarikçilere aldıkları malın parasını en geç 60 gün içinde ödeyecek. Bu süre 30 günde bozulabilen gıdalar için 20 gün olacak. Marketlerin kendi ad veya markasıyla sattığı ürünlerin ambalajında üreticinin adı da belirgin olacak

İNDİRİMLİ SATIŞLARA DİSİPLİN
Kampanyalı satışlar kurala bağlanacak. İndirimli ve promosyonlu satış kampanyalarının özellikle süresine ilişkin esaslar belirlenerek, bunlar disiplin altına alınacak. Böylelikle, haksız ticari uygulamaların önüne geçilecek ve tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi sağlanacak. Tüketiciler, kampanyalı satışları PERBİS veya işletmelerin internet sayfası üzerinden güncel olarak takip edebilecek.

BÜROKRASİ İÇİN TEK KAPI
İş yeri açılış izinleri 'tek kapı'dan alınacak. İş yeri açılış süreçleri kolaylaştırılacak ve bürokrasi azaltılacak. Bu kapsamda, bakanlık bünyesinde elektronik ortamda Perakende Bilgi Sistemi (PERBİS) kurulacak. Basitleştirilen izin süreci ile zaman ve maliyet kaybı önlenecek, sektöre yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı girişimciler teşvik edilmiş olacak.

TEK DAĞITIM MERKEZİ
Esnaf ve sanatkarlar malların tedarik ve dağıtımında organize hale gelebilecek. Bakanlığın gözetim ve denetiminde, esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları eliyle tedarik ve dağıtım şirketleri kurulabilecek. Bu sayede, esnaf ve sanatkar işletmeleri etkin bir organizasyon yapısı altında daha düşük maliyetlerle mal tedarik edebilecekler ve ölçek ekonomilerinden yararlanarak daha rekabetçi fiyatlarla mal ve hizmet sunumu yapabilecekler.

ESNAF YABANCI LOBİLERE EZİLMEYECEK
Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken: Bu yasayı yıllardır bekliyorduk. 56'ncı hükümetten bu yana tartışılan ve konuşulan bir mevzu. 250 milyar dolarlık bir ticari hayatın düzenlenmesi anlamına geliyor. Küçük esnafın yabancı menşeli lobilerin altında ezilmesinin önüne geçecek bir tasarı. Perakende sektörünün sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlayacak bir proje. Aynı zamanda küçük tedarikçiyi de koruyacak. 60 gün içinde ürün bedellerinin ödenmesi ile ilgili bir karar da var. Ayrıca stand ve raf parası da kalkıyor. Ticarete kural koyuyor. Kampanyalar ve yıl boyu süren indirimlerle vatandaşın aldatılması önleyecek. Buna da bir sınırlama getirildi. Küçüğü koru ki büyük olsun felsefesinin yaygınlaşacağı bir düzenleme. Bütün maddelerini destekliyoruz.
stargazete.com