Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 1980-2011 döneminde dünyada manda sayısının yüzde 60,8 artarken, Türkiye'de yüzde 91,9 azaldığını vurgulayarak, "Bir zamanlar 1 milyon başın üzerinde olan manda sayısı 2011 yılında 85 binin altına indikten sonra 2012 yılında yüzde 26,8 artarak tekrar 107 binin üzerine çıktı Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 1980-2011 döneminde dünyada manda sayısının yüzde 60,8 artarken, Türkiye'de yüzde 91,9 azaldığını vurgulayarak, "Bir zamanlar 1 milyon başın üzerinde olan manda sayısı 2011 yılında 85 binin altına indikten sonra 2012 yılında yüzde 26,8 artarak tekrar 107 binin üzerine çıktı. Ülkemizde manda kaymağı ve manda yoğurdu tarih olmamalı" dedi.

Dünyada giderek artan manda yetiştiriciliğinin Türkiye'de can çekiştiğini belirten Bayraktar yaptığı açıklamada, Mandanın zengin içerikli, az kolesterollü sütü, azyağlı, diyete uygun etinin olduğunu ifade etti. Gübresinin toprağı zenginleştirmesi, özelikle Asya ülkelerinde çeki hayvanı olarak kullanılması ile dünyada mandaların önemli bir hayvan türü olarak yer aldığını açıklayan Bayraktar, "Ülkemizde manda sütü üretimi yapılan bazı bölgelerde yoğurt ve kaymak, bazı bölgelerde ise peynir üretimi ön plandadır. Afyonkarahisar bölgesinde üretilen kaymak rulo halinde sarılarak satılırken, ülkemizin dünyaca ünlü ekmek kadayıfı tatlısının da vazgeçilmez bir unsurudur" ifadelerine yer verdi.

"MANDA, BİRÇOK HASTALIĞA KARŞI SIĞIRLARDAN DAHA DAYANIKLI"
Bayraktar, mandanın derisinin de kalın olduğu için dericilik sektöründe de tercih edildiğini belirterek, Mandanın, şap ve brusellozis başta olmak üzere birçok hastalığa karşı sığırlardan daha dayanıklı olduğunu vurguladı. Dünyada manda sayısının 1980 yılında 121,5 milyon baş iken 2011 yılında yüzde 60,8 oranında artarak 195,4 milyona yükseldiğini bildiren Bayraktar, manda yetiştiriciliği yapan seçilmiş ülkeler incelendiğinde hayvan sayısının 1980-2011 yılları arasında yüzde 333,5'lere varan oranlarda arttığının görüldüğünü belirtti. Bu kadar yararlı ve tercih edilen mandanın birçok ülkede ve dünyada sayısının artmasına karşın Türkiye manda sayısının dramatik bir şekilde düştüğünü vurgulayan Bayraktar, "1980 yılında 1 milyon 40 bin baş mandamız varken, 2011 yılında bu sayı yüzde 91,9 oranında düşerek manda varlığımız 84 bin 726 başa gerilemiştir. Bu rakam, verilen desteklerin de bir sonucu olarak 2012 yılında yüzde 26,8 artışla 107 bin 435'e çıktı" dedi.

"EN FAZLA MANDA HİNDİSTAN, PAKİSTAN VE ÇİN'DE"
95 milyon 397 bin 515 başlık dünya manda varlığının yüzde 57,8'i Hindistan'da, yüzde 16,2'si Pakistan'da, yüzde 12'si ise Çin'de bulunduğunu dünya manda varlığının yüzde 86'sı üç ülkede barındığını vurgulayan Bayraktar açıklamasında şunları kaydetti:
"Türkiye 1980 yılında dünya manda varlığından aldığı yüzde 0,86'lık pay ile 11 inci sırada yer alırken, 2011 yılında 22'nci sıraya gerilemiş ve toplamdan aldığı pay da yüzde 0,04 olmuştur. Türkiye 40 bin 372 tonluk üretimle dünya üretiminden yüzde 0,04'lük pay almakta ve sıralamada 10. sırada yer almaktadır. Ülkemizde manda halk arasında dombay, camış, camız veya kömüş isimleriyle anılmaktadır. Bu hayvanlar sulak ve bataklık alanlarda yaşamaktadırlar. Ülkemizde manda yetiştiriciliği ağırlıklı olarak aile işletmeciliği şeklinde küçük ölçekli işletmelerde yapılmaktadır. Yetiştiricilik, hemen hemen bütün illerde yapılmakta fakat bazı iller üretimde ağırlığını hissettirmektedir."

"MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ TEŞVİKİNE YÖNELİK YAPILANLAR"
Türkiye'de geçmiş yıllarda mandacılık yaygın olduğunu hatta Mandacılık Araştırma Enstitüsü'nün bile kurulduğunu ve yıllarca faaliyette bulunduğunu, yetiştiricilikte dramatik gerilemeyle birlikte bu enstitünün de kapatıldığını belirten Bayraktar, manda yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için son yıllarda yapılanları ve eski günlere dönülmesi için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
"Manda yetiştiriciliğinin korunmasına ve ıslahına yönelik olarak halk elinde manda ıslah projesi başlatıldı.Damızlık mandalara hayvan başına destek verildi. Manda sütüne teşvik verildi. Ziraat Bankası ve Tarım ve Kredi Kooperatifleri kanalıyla üreticilere düşük faizli kredi kullandırıldı. Besilik erkek mandaya karkas kilogram başına destek verildi. Manda yetiştirici birlikleri kuruldu ve merkezi örgütlenmesi tamamlandı. Afyonkarahisar'da Kocatepe Üniversitesi'nde Mandacılık Uygulama ve Araştırma Merkezi kuruldu