Sahte balın ardından tereyağında bitkisel yağ, yüzde 100 dana etinde tavuk ve pidede domuz eti çıkmasının ardından vatandaş Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın kapısını çaldı. Alo 174 Gıda Hattı'na alınan aylık ortalama 3 bin civarındaki başvuru sayısı 4 bin 500'ün üzerine çıktı. Şubat 2012'de 2 bin 991 olan ihbar adedi teşhirin ilk açıklandığı ay olan martta 4 bini buldu. Nisan ayında ise beş bine yaklaştı. Vatandaşın yoğun ilgi gösterdiği hattın 23 Temmuz itibarıyla gelen toplam aranma adedi ise 685 bine çıktı. Alo 174 Hattı'na alınan başvuru adedi ise toplamda 115 bin 608'i buldu. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gelen aramaları değerlendirdikten sonra başvuruları kabul ediyor. Hatta yapılan başvuruların yüzde 48'i satış yeri, yüzde 34'ü üretim yeri, geriye kalan yüzde 18'i ise toplu tüketim yerleriyle ilgili oldu. Ürün gruplarına göre başvuru dağılımına bakıldığında ise yüzde 28'lik oran ile tahıl, un ve unlu mamuller ilk sırada yer alıyor. Onu yüzde 19'luk şikâyet başvuru oranı ile et ve süt ürünleri izliyor. Üçüncü en çok ihbar edilen ürün grubu ise bebek mamaları, kakao, sakız, tahin ve hazır çorbalardan oluşan tasnif dışı gıdalar.

Gıda, Tarım ve ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre Alo 174 Hattı'na gelen şikâyet sayısı 23 Temmuz 2012 itibarıyla 685 bin 696. Cezai işlemlerin dağılımına bakıldığında 13 bin 967 şikâyet için idari para cezası uygulamasına gidilirken 3 bin 448 işletme üretim faaliyetinden men edildi. 847 ihbar ile ilgili olarak ise cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunuldu. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, yılbaşında yürürlüğe giren düzenlemenin ardından tüketiciyi yanıltan firmaları teşhir etmeye başladı. İlk teşhir mart ayı sonunda sahte balda oldu. Onu et ürünleri ile peynir, tereyağı ve yoğurt üreticisi firmaların teşhirleri izledi. Bakanlığın yaptığı kontroller sonucunda yüzde 100 dana etinin içerisinden tavuk eti çıkarken, tereyağında bitkisel yağ tespit edildi. Bakanlık denetim birimlerinin laboratuvarlarda yaptıkları kontrollerin ardından 11 firmaya yönelik cezai yaptırım uygulandı. Her firmaya hileli üretim yaptıkları gerekçesiyle 11 bin 875 liralık para cezası kesildi. Günlük yemek tüketimi yapılan yerlerde ise kıymalı pide ve kuşbaşılı pidenin içerisinden domuz eti çıktı.

Şikâyetin lideri İstanbul ve Ankara
Alo Gıda hattına yapılan toplam başvuru sayısı 115 bini bulurken en fazla şikâyetin geldiği iller arasında ilk üçte İstanbul, Ankara ve Antalya yer alıyor. İstanbul'dan 24 bin 855 başvuru gelirken aynı rakam Ankara için 8 bin 252. Antalya'dan hatta yapılan başvuru sayısı 6 bin 828 iken İzmir'den gelen şikâyet telefonu sayısı 6 bin 615. Gıda, tarım il müdürlükleri verilerine göre ilk on içerisinde yer alan diğer şehirler ise Konya, Bursa, Adana, Gaziantep, Kayseri ve Eskişehir. Yapılan denetimlerin ardından çok sayıda firmaya ceza kesilirken, idari para cezası ve üretim ve faaliyetten men yaptırımı uygulanıyor. Gerekli görülenler hakkında ise cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunuluyor. Ürünlerin içerisinden yabancı madde çıkmasının yanı sıra ürünlerin etiket bilgilerinde yeterli bilgi bulunmaması ve son tüketim tarihi geçmiş ürünler ile gıda zehirlenmesi şüphesine yönelik ihbarlar ağırlık kazanıyor.

ALO 174 HATTINA ALINAN BAŞVURU ADEDİ
Yıl            Adet
2009       20.951
2010       33.221
2011       33.200
2012
Ocak       3.015
Şubat      2.991
Mart        4.002
Nisan       4.920
Mayıs      4.531
Haziran   4.500
Temmuz 4.277
1-23 Temmuz arası
GENEL TOPLAM: 115.608
Ercan Baysal - Zaman