Avrupa Birliği'nin (AB) 2012 yılından itibaren zorunluluk haline getirdiği hayvan refahıyla ilgili fiziksel şartları taşımayan işletmelerin tasfiye olması, birlik bünyesinde arz açığı ortaya çıkardı. Yeni şartlar AB'de yumurta üretimini yüzde 14 azaltırken, B sınıfı sanayi tipi yumurtada ortaya çıkan açığın ithalat yoluyla karşılanması gündeme geldi. Böylece 2008 yılından itibaren AB'nin istediği hayvan sağlığı uygulama şartlarını yerine getirmek için çalışan ve AB'ye yumurta ihracatı yapabilecek ülkeler sınıfına dahil olan Türkiye'nin de önünü açıldı. Geçen yıl ihracatı önceki yıla göre yüzde 83 arttırarak 286 milyon dolara çıkaran yumurta üreticileri için 2012 yılında yeni pazar alternatifleri ortaya çıkmaya başladı. Yıllardır AB'ye hayvan sağlığı kuralları yüzünden hayvansal ürün ihracatı yapamayan Türkiye, işlenmiş kırmızı et ve beyaz etten sonra yumurta ihracatı için de vize aldı. AB'ye ihracat yapabilmek için 2008 yılından bu yana, Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUMBİR) vasıtasıyla teknik düzeyde çalışmalarını sürdüren üreticiler, kısa bir süre önce AB'ye ihracat yapabilecek ülkeler listesine Türkiye'yi de dahil ettirdiler.
AB mevzuatına göre, AB'ye yumurta ihraç edebilmek için hayvan sağlığıyla ilgili uygulamaların AB ile uyumlu olması, bunun için de ülkelerin öncelikle, "Salmonella Mücadele Programı" ve "Kalıntı Kontrol Planları"nın bulunması ve bu planların AB tarafından onaylanarak üçüncü ülkeler listesinde yer alması gerekiyor. Türkiye'nin salmonella programı henüz onaylanmazken, kalıntı izleme programı onaylandı. Bu durum ise Türkiye'nin AB'ye sanayide kullanılan B sınıfı ve likit yumurta ihracatının önünü açtı.
AB üretimi yüzde 14 azaldı
Türkiye için sofralık yumurtada şimdilik pazar olmayan AB'de bu yıl ocak ayından itibaren uygulanan ve kafeslere belirli standart getiren kanatlı refahı uygulaması, birlik bünyesindeki üretimin yüzde 14'ünü gerçekleştiren üreticilerin devre dışı kalmasına yol açtı. Bu durum aynı zamanda fiyatların da artmasına yol açınca Uluslararası Fırıncılar ve Pastacılar Federasyonu, B sınıfı yumurta ithalatının açılması ile uygulamanın 2017'ye ertelenmesi talebinde bulundular.
AB'nin çekileceği pazarları Türkiye dolduracak
AB'nin üretimi azaltması, ihracat yaptığı başta Mısır ve Libya gibi ülkelere de pazar boşluğu oluşmasına da yol açtı. Böylece özellikle Irak ve İran'a yüksek hacimli ihracat yapan Türk yumurta üreticileri için yeni ihracat imkanları da doğmuş oldu.
Gelişmeleri DÜNYA'ya değerlendiren YUMBİR Genel Sekreteri Hüseyin Sungur, Türkiye'de bilimsel olmayan verilerle tartışmaların yapıldığı dönemde AB'nin böyle bir karar almasının dikkat çekici olduğunu söyledi. Kalıntı kontrol programında sağlanan başarının sektörü kötülemeye çalışanlara yönelik güzel bir cevap olduğunun altını çizen Sungur, fiyatların uygun olması halinde fiili ihracatın da sağlanacağını bildirdi.
YUMBİR Başkanı Derya Pala:
"Tavuklar üç kez yumurtlamaz"
Öte yandan gelişmelerle ilgili yazılı açıklama yapan YUMBİR Başkanı Derya Pala ise birçok gıda maddesinde olduğu gibi yumurta için de bazı olumsuz ve akıl karıştıran beyanların olduğunu söyledi. Yumurtanın her yaştaki insanın beslenmesinde vazgeçilmez gıda maddesi olduğunu ifade eden Pala, sektörün geçen yıl ürettiği 14 milyar yumurtanın 3.5 milyarını ihraç ederek ekonomiye 286 milyon dolar döviz kazandırdığını bildirdi.
Son dönemlerde tavukların günde üç kez yumurtlatıldığına yönelik açıklamaların cehalet eseri olduğunu dile getiren Derya Pala, biyolojik olarak bunun mümkün olmadığını, yumurtanın 25 saatlik sürede oluştuğunu, hormon vererek de bu sürenin kısaltılmasının mümkün olmadığını söyledi. Türkiye'de gıda güvenliği konusunda getirilen bütün kriterlere sektörün uyduğunu ifade eden Pala, bunun bir kanıtının da Türkiye'nin AB'ye ihracat yapabilecek ülkeler sınıfına dahil edilmesi olduğunu kaydetti.
Veysel Ağdar / Hüseyin Gökçe – Dünya

Anahtar Kelimeler: Gıda Vitrini, Gıda, Vitrin, Tarım, GDO, Gıda Güvenliği, Alo 174, Sağlıklı Gıda, Beslenme, Yemek, Baklava, Restoran, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Mehmet Mehdi Eker