Kalite; bir ürünün veya hizmetin ihtiyaçlarımızı karşılayabilme kabiliyetine dayanan özelliklerin tamamıdır.
Kalite bir süreçtir. Üretimin ilk aşaması olan kaliteli toprak, kaliteli tohumluk ve eğitimli üreticiden başlar, tüketiciye kadar devam eder. Kaliteli bakliyat ve pirinç üretiminde en önemli aşamalar, tarlada üretim, standartlara uygun eleme, ayıklama ve uygun ambalajı kullanarak ürünü paketlemektir. Tabi ki tarım ürünü olması nedeniyle uygun depolama ve sergileme şartları olmazsa tüm çabalar boşa gider.
Paketleme sırasında uygulanan tüm işlemler ürün kalitesini direkt etkileyen faktörlerdir. Çünkü bu işlemler sırasında üründeki yabancı maddeler, farklı kalibreler, kırık taneler, bozulmuş taneler v.b. üründen uzaklaştırılır. Ürüne uygun ambalaj da bu sureci tamamlar.
Son yıllarda bakliyat ve pirinç sektörü sürekli bir gelişme içerisinde, ancak acımasız rekabetler nedeniyle ürün kalitesi de sürekli düşmektedir. Özellikle zincir marketlerin öne sürdüğü şartlar gün geçtikçe ağırlaşıyor. Bunun neticesinde bazı üreticiler daha kalitesiz ve ucuz ürünlere yöneliyor, eleme ve ayıklama işlemlerini ya yapmıyor, ya da gereği kadar uygulamıyor.
Örneğin pirinçte ciddi bir sıkıntı var. Bazı pirinç fabrikaları / firmalar, hatta bazı perakendeciler; son yıllarda tohumu geliştirilen Osmancık pirincini, baldo pirinç adı altında paketliyor ve satıyor. Buna benzer diğer çeşitlerde de kırık oranlarına, ham tanelere, yabancı maddelere, lekeli tanelere, yörelerine kısacası olması gereken hiçbir özelliğe dikkat edilmeden, sadece ucuz ürün paketleme ve satma yarışı var.
AÇIK BAKLİYAT SATIŞI SONLANDIRILMALIDIR
Elbetteki işini gereğiyle yapan firmalar da var. Ancak hem ağırlaşan rekabet şartları hem de değişen tüketim alışkanlıklarına ayak uyduramamak sektörü sıkıntıya sokuyor.
Paketleme yapan firmaların önündeki en büyük sıkıntılardan birisi olan açık bakliyat satışları acilen sonlandırılmalıdır. Hem tüketicilere kalite yönünde sıkıntılar doğuyor, hem de üreticiler katma değeri yüksek paketli ürünleri satmakta zorlanıyor.
PAKETLİ ÜRÜN TÜKETİCİYE KAZANDIRIR
Paketlenmiş kuru gıda, tüketiciler için her zaman bir avantajdır. Çünkü ürünün mutlaka bir işlem gördüğünü, en önemlisi ürünün kalitesine inanan paketleyicinin, o ürüne markasını vermesi başlıbaşına bir kalite göstergesidir. Tüketiciler; güvenilirliğini kanıtlamış ve kaliteyi ilke edinmiş markaları tercih etmelidir. Ucuz ve kalitesiz ürünler raflarda her zaman olmuştur. Ancak bu markalar süreklilik değil, sadece günü kurtarmak amacıyla vardırlar. Kalitesiz üretim yapanlar, uzun vadede yok olmaya mahkumdurlar.
BAKLİYAT SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR
Bakliyat ve pirinç satın alırken tüketicilerin dikkat etmesi gereken birçok nokta vardır:
• Öncelikle ürüne uygun ambalaj ve ürünün yöresi, kalibresi, üretim yılı, üretim izni v.b. gibi bilgilerin ambalaj üzerinde olmasına dikkat edilmelidir.
• Genellikle güvenilir ve daha önce kullanılmış markalar tercih edilmelidir. Çünkü bakliyat ve pirinç alışkanlıklarla (su miktarı, yağ miktarı, pişirme süresi v.b.) pişirilen ürünlerdir. Kaliteye önem veren paketleyici firmalar özellikle aynı pişirme şartlarını taşıyan ürünleri tercih ederler.
• Aynı rafta yer alan farklı markaların ürünleri mutlaka karşılaştırılmalıdır. Çünkü düşük fiyat sağlama uğruna, aynı ürün isminde farklı ürünler karşınıza çıkabilir.
• Ürünlerde yabancı madde, kırık tane, lekeli tane olup olmadığına dikkat edilmelidir.
• Ürünü satın aldıktan sonra da, evlerimizde serin ve rutubetsiz yerlerde saklamalı ve pişirme öncesi mutlaka kontrol etmeliyiz.
PAKETLERKEN DİKKAT EDİLECEKLER
Pirinç satın alırken paketleyicilerin dikkat etmesi gereken özellikler:
• İçinde taş, toprak v.b. yabancı madde bulunmamasına,
• Nem oranının ideal seviyede olmasına (yüksek rutubet üründe bozulmayı hızlandırır, düşük rutubet ise pişme sırasında tane patlamasına yol açar),
• İçinde ham, lekeli ve rengi farklı tanelerin oranına,
• Kırık tane oranı ve tebeşirlenmiş tane oranına,
• Ürünün hasat yılına ve yöresine,
• Üretici firmanın standartlara uygun üretim yaptıklarına dair belgeler bulunmasına,
• Eğer fumigasyon uygulanmışsa, işleme ait kayıtların olmasına,
• Üretici firmanın üretim izni olmasına,
• Ürünün fiyat – kalite oranına dikkat edilmelidir.
Bakliyat satın alırken paketleyicilerin dikkat etmesi gereken özellikler:
• Ürünün yetiştirildiği yörenin toprak yapısı, yağış yapısı ve ekim düzeni ürünün pişme ve lezzet özelliklerini etkiler,
• Ürün kalibresinde mutlaka homojen dağılım gözlenmelidir,
• Ürün içerisinde, yabancı madde olmamasına dikkat edilmelidir,
• İthal, yerli, yeni ve eski ürün ayrımı yapılmalı, karışımlara dikkat edilmelidir.
FİYAT KALİTE DENGESİ
Ürünlerde fiyat – kalite dengesi itina ile oluşturulmalıdır. Bu dengenin ilk aşaması üreticilerde başlamalıdır. Ürün fiyatları oluşturulurken piyasa şartları, ürün azlığı – çokluğu, ithalat şartları, üreticilerin ve aracıların yüksek fiyat beklentileri, ihracat olanakları v.b. etkenler rol oynamaktadır. Ürün kalitesi fiyat belirlemede daha az baskın bir etken olarak bulunmaktadır. Dönem dönem düşük kaliteli ürünlerde yüksek fiyatlar oluştuğunu görüyoruz.
Eğer fiyat – kalite dengesi sağlıklı oluşturulursa, hem satın almada hem de ürün satışında daha düzenli şartlar oluşacaktır. Bunun neticesinde bizlerin yani paketleyicilerin kazanç olanakları artacaktır. Böylece kazanç sağlama uğruna sektörü zedeleyen firmalar da belli bir düzende çalışacaklardır. Ayrıca değişen tüketim alışkanlıkları karşısında zorlanan bakliyat ve pirinç gibi ürünlerde en azından uygun fiyat – kalite dengesiyle yerlerini sağlamlaştırabileceklerdir.
AÇIK ÜRÜNÜN TEHLİKELERİ
Açık ürün alımındaki dezavantajlar şu şekilde sıralanabilir:
• Açıkta satılan ürünlerde, alıcı ürünü avuçlayıp dokunmakta, dolayısıyla hijyenik anlamda tüketici sağlığı olumsuz yönde etkilenme riski taşımaktadır,
• Açıkta satılan ürünlerde ürünün Türk Gıda Kodeksi’ne uygunluğu tüketici tarafından test edilememektedir,
• Açıkta satılan ürünlerde tüketici aldatılabilme riski taşımaktadır,
• Açıkta satılan ürünlerde, farklı bölgelerde üretilmiş ürünler karıştırılmış olabilir. Bu da ürünlerin pişiminde sorunlar yaşama riski taşımaktadır,
• Açıkta satılan ürünün fiziksel analizi göze hitap etse de kimyasal özelliği test edilememektedir. Bu da saklama koşullarına uygun olmayıp, küflenme ve bozulma riski taşıyabilmektedir.
PAKETLİ BAKLİYATIN AVANTAJLARI
Paketlenmiş bakliyat almanın avantajları;
• Paketlenmiş ürün alındığında, ürünün gıda üretim izin belgeli olduğuna dikkat edilmelidir. İzin belgeli ürünler, güvenilirdir. Çünkü bu ürünler, il tarım müdürlükleri tarafından denetlenmektedir.
• Paketlenmiş ürünün, etiketleme bilgisi, besin değerleri, üretim ve son kullanım tarihleri paketli ürünlerde belirtilerek üretilmektedir.
• Paketlenmiş ürün Türk Gıda Kodeksi’ne uygun üretilmiştir. Buna uygun üretilmeyen ürünlerin il tarım müdürlüklerine veya paket bakliyat sanayicileri derneğine şikayet etme olanağı vardır. Bu güvence bir avantajdır.
• Paketlenmiş ürünlerde, memnuniyetsizlik halinde, alınan ürünün üzerinde, üreticinin telefonu ve iletişim bilgileri mevcuttur. Dolayısıyla iletişimle herhangi bir sorunla karşılaşıldığında sorunun çözülebilir avantajı vardır.
• Paketlenmiş ürünlerde, üreticilerimiz marka olma bilincinde olup, paketlenen ürünlerde en kaliteli ve pişimi uygun mallar tüketicilere sunulmaktadır. Çünkü kalitesiz mal üretmenin tüketici tarafından bir daha kabul görmeme olduğu bilinmektedir. Bu bilinçle yapılan üretim, tüketiciler için bir avantajdır.
• Paketlenmiş ürünlerde, fiziksel ve kimyasal analizler yapıldıktan sonra üretim yapılmaktadır. Bu ürünlerde pişim ve saklanabilme koşullarında sorun yaşamama avantajı sağlamaktadır.
• Paketlenmiş ürünler gıda güvenliği dikkate alınarak üretilmektedir. Bu da önemli bir avantajdır.
• Paketlenmiş ürünleri satın almak, tüketici haklarını koruma açısından önemli bir avantajdır.
Paketlenmiş bakliyat ürün tercihi, hem üretici hem paketli bakliyat ürünlerini tüketicilerimize sunan bakkal, market ve hipermarketlerimiz için, hem de tüketicilerimiz için her bakımdan çok önemli kolaylık ve avantajlar sağlamaktadır.
Bakliyat ve Pirinç üretimi ile tüketimine dair
