Plastik kapların altında geri dönüşüm işareti içerisinde yazan rakamlar, söz konusu ürünün hangi maddeden yapıldığını gösteriyor. Piyasada yaygın olarak görülen plastikler 1-7 arası sınıf plastiklerden üretiliyor. 3. ve 7. sınıf plastikler sağlığa zararlı olduğu için gıda ile temas eden kaplarda kullanılmaması gerekiyor. Ancak yoğurt kaplarından çikolata kapları üzerindeki folyolara, plastik bardaklardan biberonlara kadar gıda ile temas eden birçok üründe maalesef bu plastikler kullanılıyor. Ayrıca plastik kapların seri üretim sebebiyle denetlenmeden piyasaya sürülmesi, üreticilerin kaplarda sterilizasyon yapmaması, kapların üretim, taşınma ve pazarlama süresince güneş ışınlarına maruz kalması ve hijyen kurallarına uyulmaması da sağlık açısından sakınca oluşturuyor.
Plastik ürün standartlarına göre 3. sınıf ürün olan PVC polivinil klorid, streç, folyo ve PVC kapı-pencere üretiminde kullanılan ve sağlığa zararlı bir ürün. Gıda ile teması sağlık problemlerine sebep olduğu için kullanılmaması gerekiyor. Yapılan bilimsel araştırmalara göre PVC’nin üretimi, kullanımı ve geri dönüşümü sırasında çevreye dioksin (dioxin) yayılabiliyor. Dioksin, insan ve hayvanların yağ dokusunda biriken ve vücudun hormonal sistemini etkileyerek üreme fonksiyonlarını ve bağışıklık sistemini hasara uğratan kanserojen bir madde. Ancak birçok ünlü markanın çikolatalı fındık kreması ürünlerinin plastik kutularını örten alüminyum folyo, 3. sınıf ürün olan PVC’den yapılıyor ve gıda ile direkt temas ediyor. Özellikle okul kantinlerinde kullanılan plastik çay bardakları 3. sınıf plastikten üretiliyor. Uzmanlar, sıcak çay ile birlikte bu kanserojen etkinin daha da arttığını söylüyor. Araştırmalar da polikarbonat şişelerden, içlerinde bulunan sıvıya bisphenol-A (BPA) adı verilen kimyasal bir maddenin geçtiğini ortaya koyuyor. Bu madde östrojen adı verilen hormonun etkilerini taklit edebildiği için deney hayvanlarında üreme sistemi üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğu gözlenmiş.
Referans Gıda Genel Müdürü Salih Ünal, yoğurt gibi mikrobiyel dönüşümü devam eden hızlı tüketim ürünlerinin plastik kaplarda sunumu ve satışının tamamen kaldırılmasını öneriyor. “Üçgen ve hızlı kırılabilir moleküllere sahip yoğurt gibi ürünler, plastik kaplarda daha çabuk kırılmaya uğruyor ve su açığa çıkıyor. Üreticiler de bunu engellemek için ürüne su bağlayıcı katkı maddesi katıyor.” diyen Ünal, taşıması ve ucuzluğu sebebiyle tercih edilen plastik malzemelerin, güneş ışığına maruz kaldığında tepkimeye girdiklerini söylüyor. Ünal, plastik gıda kaplarının zararlarını en aza indirgemek için paketleme, taşıma ve satış yerlerinde hijyen ve besin zinciri kurallarına uyulması gerektiğini söylüyor. Plastik kaptaki numaranın gerçek hammadde içeriğinde olup olmadığının önemli olduğunu kaydeden Salih Ünal, “Piyasada ucuz ve toplama plastik malzemeden merdivenaltı üretilen birçok kap mevcut. Bu toplama plastik hammaddesini dönüşüm için kimyasal işlemden geçirdikleri için, kabın içeriğinin dışında bu kimyasal etki de analize tabi tutulmalıdır.” şeklinde konuşuyor.
Pet ürünlerini ısıtmayın ve dondurmayın!
Pet ürünler dondurulmamalı, bulaşık makinesinde yıkanmamalı ve mikrodalga fırında kullanılmamalıdır.
Cam biberon tercih edilmeli, polikarbon biberonlar kullanılmamalı.
Sıcak ya da kaynar süt ile su ve mamalar plastik şişelere konulmamalı.
Plastik kaplar, mikrodalga fırında ısıtılmamalı.
İçi plastik kaplı metal kaplarda bulunan mamalar kullanılmamalı.
Yiyecekler polikarbonat kaplarda ısıtılmamalı, bunlara sıcak yiyecekler konulmamalı.
Polikarbonat kaplar kullanılmamalı.
Bisfenol A salan türden plastik malzeme ile kaplı metal ve diğer kutularda satılan yiyeceklerden kaçınılmalı.
Tüm plastik malzemelerde türünü gösteren işaret bulunmalı.
Bu semboller ne anlama geliyor?
zaman.com.tr
