Avrupa borç krizi, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) ekonomiye canlandırma çabaları, Çin ekonomisinden gelen inişli-çıkışlı verilerle çalkantılı bir yıl geçiren emtia piyasalarında yeni yıla ilişkin tahminler yapılmaya başladı.

Uzmanlara göre olumsuz hava koşulları ve yaz aylarında ABD'yi vuran kuraklık tahıl piyasalarını şekillendiren unsur olurken, petrol piyasası Ortadoğu'daki gerginliği takip ediyor. Çin'in ekonomisindeki yavaşlama ise metal piyasalarını biçimlendiren faktör olacak. Metal piyasalarında arz-talep dengesi fiyatların belirlenmesinde bir diğer önemli faktör olacak. 2013'ün ilk yarısında en çok prim yapması beklenen ürün mısır iken, yılın tamamında en iyi yatırım araçlarından biri olarak altın gösteriliyor.

Finans kuruluşu Morgan Stanley, 2013'te emtia piyasalarının önemli oyuncularından birinin mısır olacağını öngördü. Morgan Stanley'e göre ABD'de etanol üreticileriyle et üreticileri arasındaki tüketim yarışının stokları azaltması nedeniyle mısır fiyatları gelecek yılın ilk yarısında yüzde 34 yükselerek rekor kırabilir.

Morgan Stanley emtia araştırmaları bölümünden Hussein Allidina, Bloomberg'e yaptığı açıklamada, gelecek yıl mısır işlemlerinde 9-10 dolar/buşel düzeyinin görülebileceğini belirtti ve şu anki fiyat seviyesinin korunması için talebin azalması gerektiğini söyledi. Yaz aylarında etkili olan şiddetli kuraklığın ABD'de ürünleri öldürmesi ve dünyanın en büyük mısır tedarikçisinin üretimini altı yılın en düşük seviyesine çekmesiyle mısır fiyatları ağustosta rekora ulaşmıştı. Allidina, mısır fiyatlarındaki artışın soya fasulyesi ve buğday fiyatlarını da yükseltebileceğini ifade etti.

Doğalgaz getiride 2'nci
Allidina, 2013'ün ilk altı aylık döneminde en büyük artışı yaşayacak ikinci emtianın ise doğalgaz olacağı tahmininde bulundu. Şu sıralar ABD'de bir milyon Btu için 3.55 dolar seviyesinden işlem gören doğalgaz fiyatlarının şubat ayında 5 dolara çıkmasını bekleyen Allidina, ABD'de ısınma amaçlı enerji talebindeki artışa buna neden olarak gösterdi.

Yılın ilk yarısında metal fiyatlarının seyrinin Çin ekonomisine bağlı olduğunu kaydeden Hussein Allidina, küresel stoklardaki artış nedeniyle pamuk ve şekerin emtia piyasalarının en kötü oyuncuları olabileceğini söyledi. Goldman Sachs da, mısırın yüksek getiri sağlayacağı görüşünde. Analist Damien Courvalin, geçtiğimiz günlerde hazırladığı bir raporda, yem ve etonal üretiminde kullanılan mısırın yılın ilk üç ayında 9 dolar/buşele çıkabileceğini belirtti.

Gelecek yıl petrol ve altın fiyatları yükselecek
2013 geneliyle ilgili tahminlere bakıldığında petrol ve altın, fiyatı hızlı yükselmesi beklenen emtia ürünleri. Morgan Stanley'nin 2013 yılı emtia tahminleri şöyle:

*2012'de ortalama 110 dolar/varil olan Brent petrolün 2013'te ortalama fiyatı 115 dolar olacak. Ortadoğu'da artan tansiyon ve merkez bankalarının kolay para politikası petrol fiyatlarına destek olacak.

*Morgan Stanley'e göre altın en iyi yatırımlardan biri. 2012 yılında ortalama 1.677 dolar/ons seviyesinden işlem görmesi beklenen altın Morgan Stanley'e göre gelecek yıl ortalama 1.816 dolar düzeyine çıkacak.

*Altın fiyatlarını destekleyen tüm faktörler gümüş içinde geçerli olacak. Bu yıl ortalama 32 dolar/ons olan gümüş fiyatlarının gelecek yıl 35 dolara yükseleceği tahmin ediliyor.

*Platin; altın ve gümüş gibi güvenli liman olamayacak. Yatırımcı talebinin daha sınırlı olması bekleniyor. GSYH artışındaki yavaşlama ve keyfi harcamalardaki azalma platin üzerinde baskı oluşturacak. Bu yıl ortalama 1.554 dolar/ons olan fiyatlar, 2013'te 1.715 dolar/ons olabilir.

*Bakır fiyatları arz-talep dengesinin desteğini görebilir. Küresel arzdaki sıkışıklık fiyatları bu yılın üzerine taşıyabilir. Bu yıl ortalama 7.900 dolar olacağı tahmin edilen bakırın tonu 2/13'te ortalama 8.300 dolara yükselebilir.

*Nikel fiyatları, yeni arz projelerindeki erteleme nedeniyle ralli yapabilir. 17.800 dolar olması beklenen bu yılki ortalama fiyat gelecek yıl 18.300 dolara çıkabilir.

*Çinkoda şu anki talep ile karşılaştırıldığında rekor seviyede seyreden envanter nedeniyle fiyatların baskı altında kalacağı söylenebilir. Ancak üretimin yavaşlıyor olması fiyatlarda yatay bir seyir beklentisi doğuruyor. Bu yıl ortalama 2.000 dolar olan nikelin tonu için 2013 tahmini 2.100 dolar.

*Alüminyum piyasasında arz fazlası ve aşırı üretimin etkileri hissedilecek. Küresel stok artışı, iki yıl boyunca alüminyumda baş ağrısı yaratabilir. Bu yıl 2.100 dolar/ ton civarında olması beklenen ortalama alüminyum fiyatının gelecek yıl 2.200 dolar olacağı tahmin ediliyor.

*Pamuk üretimine bakıldığında şuanki üretimin fiyatları yukarı itebileceği düşünülebilir ancak Çin hükümetinin pamuk rezervi alımları yakın vadede fiyatları baskılayabilir. Morgan Stanley 2012'de 0.91 dolar/lb olan fiyatların gelecek yıl ortalama 0.80 dolar/lb olacağını öngörüyor.

*Şeker fiyatları gelecek yıl Brezilya'da artan üretimin baskısını hissedecek. Bu yıl 0.22 dolar/lb olacağı tahmin edilen ortalama fiyatın 2013'te 0.19 dolar/lb'ye gerilemesi bekleniyor.

* Buğday fiyatlarının iki sebepten dolayı artması bekleniyor. Kuraklık arzı vurdu ve hayvanların beslenmesinde mısır yerine buğdaya talebin artıyor olması fiyatları yükseltecek faktörler olarak görülüyor. 2012/2013 sezonunda buğday fiyatları 8.20 dolar/buşel olarak tahmin ediliyor.

*Soya fasulyesi Morgan Stanley'nin en çok yükseliş göstereceğini tahmin ettiği emtia ürünleri arasında. ABD'nin üretimindeki sıkıntıların devam ettiğine ve Güney Amerika'da üretimin hayal kırıklığı yarattığına dikkat çeken Morgan Stanley'e göre soya fasulyesinin 2012/2013 sezonunda fiyatı 16 dolar/ buşel olacak.
Evrim Küçük - Dünya