Kaliteli ve güzel bir ürün elde etmek için, gerekli olan şey: Toprak, hava, su, güneş, bir de kaliteli ‘tohum’dur.
Her yılın ortalarına ve sonuna doğru ekilişler olur ve bu ekilişlerin yaklaşık olarak 4,5-5 ay sonrasın da hasadı yapılır.
Sektörümüzü yakından ilgilendiren ürünlerin ekilişi; mercimek ve buğday ortalama Aralık ayı gibi, fasulye, barbunya, nohut ve pirinç ekilişleri yaklaşık olarak Nisan Mayıs gibi yapılır.
Bu yıl yeni ürün elde etmeye, Haziran başı gibi kırmızı mercimek ve buğday hasadı ile başladık.
Mercimek ekilişi genel olarak geçen yıldan az olmasına rağmen çok yüksek bir verim aldığımız belirtiliyor.
Özellikle Mart ve Nisan yağmurlarının, mercimek ve buğday rekoltelerini olumlu etkilediği belirtiliyor. Bu olumlu havayı çevredeki bitki örtüsünden ve renklerdeki canlılıktan da anlayabiliyoruz.
Gaziantepli bir dostum, gözlemlerine değer verdiğim sanayici bir arkadaşım, her hasat dönemi, özellikle mahsul daha biçilmeden mercimek ekiliş alanlarını ve mahsul verimliliğini gözlemlemek ve bizzat görmek için, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde (kırmızı mercimek genellikle güneydoğu Anadolu bölgesinde ve özellikle Mardin, Urfa, Diyarbakır, Gaziantep ve diğer komşu illerde yoğun ekilmektedir) kendince belirlediği önceki yıllarda ekilen ekiliş alanlarını, yeni ekiliş alanlarının olup olmadığını her yıl aracına binerek kısa bir bölge turuyla gözlemliyor.
Sağolsun, gözlemlerini her yıl benimle mutlaka paylaşıyor. Değerli dostumdan ve Mersin’de dış dünya ile bağlantılı başka meslektaşlarımdan aldığım diğer bilgileri karşılaştırdığımda, bu yıl kırmızı mercimekte arz ve talep dengesinde, mal arzı daha ağır basıyor.
Mal arzının daha ağır basması, arz ve talep dengesinde fiyatların yumuşamasına da etki ediyor.
Nasıl mı? İşte böyle:
Örneğin toptan olarak alıp satılan kırmızı mercimek Mayıs ayı içinde 1,65-1,70 lira artı KDV (%1) bandında iken, mal arzındaki baskıdan dolayı önce 1,60’a daha sonra kademeli olarak 1,30’lara kadar gerilemiştir.
Bu gerileme kırmızı mercimeğin hammaddesi olan kabuklu mercimekte fiyatların kg olarak 1 TL’ye kadar düşmesi anlamına gelmektedir.
Yeşil mercimek hasadı da kırmızı mercimekten 1 hafta 10 gün sonra başladı. Ancak yeşil mercimekte geçmiş yıllardaki gibi hem ekilişimiz hem de verimliliğimiz maalesef düşüktür. Yeşil mercimek ağırlıklı olarak Kanada ve ABD’den yapılan bağlantılarla karşılanmaktadır.
İthal yeşil mercimekte de toptan piyasa satış fiyatları 1,90 –2.00 TL’den seyrederken, aynı standartlardaki yeni yerli mahsul yeşil mercimek 2,35-2,40 TL’den teklif edilmektedir. Yeşil mercimek hammadde fiyatı yani natürel, işlenmemiş fiyatı da 2,00 TL civarındadır.
Buğday rekoltelerinin de iyi olduğu yönünde bilgiler almaktayız. Buğday çeşitlemelerinde kısmen sıkıntı olduğu piyasadaki hareketlilikten anlaşılmaktadır. Ekmeklik buğdayda bu yıl sorun olmaz iken, makarnalık sert buğdayda ekilişin az olduğu ve sezon sonunda kısmi ihtiyaç olacağı sanayici cephesinde konuşulmakta. Makarnalık sert buğdaydan aynı zamanda bulgur üretimi de yapılıyor.
Buğday piyasalarında hem makarna hem de bulgurda geçtiğimiz son bir ayda yaklaşık olarak % 10 civarında bir fiyat yükselmesi yaşanmıştır. Bunun nedeninin de sert buğdaya olan talep ve mal arzındaki yetersizlik olduğu konuşuluyor.
Dışarıdan ithalatı yapılan buğdayda genellikle iç ihtiyaç kaynaklı olup, üretim eksikliğinden kaynaklanan ya sert ya da yumuşak olan ekmeklik buğday çeşitleridir.
Nohut, fasulye ve pirinç hakkında da kısmen sizleri bilgilendireyim.
Nohutun Gaziantep yöresinde hasadı başladı. Gönen beyaz nohut hasadı da başlamak üzerek. Fasulye hasadının Ağustos ortaları gibi başlayacağı düşüncesindeyim.
Pirinçte de bu yıl aşırı yağışlardan dolayı ekilişlerde gecikmeler yaşandı. Genellikle Mayıs içinde bitirilen ekilişler bu yıl Haziran ayına sarktı. Ekilişin uzamasından dolayı genellikle Eylül başı gibi başlayan pirinç hasadının bu yüzden Eylül sonuna doğru sarkabileceği konuşuluyor.
Mevsimsel değişikliklerden dolayı ekiliş ve hasatta da sapmalar olabiliyor.
Yaz ayında ülkemizde Samsun’da yaşanan, Rusya Krasnador’da yaşanan ve can alan sel felaketleri hem bizleri üzüyor, hem de endişelendiriyor.
Herşeye rağmen geleceğe umutla bakmalı ve beslenmemizde önemli bir yere sahip olan tarımsal ürünler üretimini ihmal etmemeliyiz.
Genç ve sağlıklı kalmak istiyorsak, bakliyat ürünlerini tüketmeye devam etmeliyiz.